Phẩm Phương Tiện, Thí Dụ, Tín Giải Và Thọ Ký

Thọ ký[(1)] là chỉ thẳng tâm bản lai thanh tịnh này, tức chân như Phật, tri kiến đạo. Dùng tâm này làm nền tảng tu nhân, tương lai chứng được quả vị trong sạch trang nghiêm cõi Phật. Chính trong kinh đã nói: “Nhân như thế, duyên như thế, quả như thế, báo như thế, rốt ráo trước sau đều như thế”.Tổ Bá Trượng cũng nói: “Chẳng lầm nhân quả” là đấy !Chư thiên mừng khen, là bởi các trời xưa ở trong chỗ tu hành do phước hữu lậu mà được sanh lên cõi trời, nhưng chưa thoát khỏi luân hồi và năm thứ tướng suy [(2)].
Nay nghe được tâm trong sạch mầu nhiệm như hoa sen, đồng thời rõ được yếu chỉ xuất thế, mừng rỡ tự biết sẽ là Phật, nên cùng nhau khen ngợi vậy.
Trong phẩm Thí Dụ, nhà lửa là dụ cho ba cõi, sáu đường. Lửa là dụ cho sanh, già, bệnh, chết v.v... tám thứ khổ và vô lượng phiền não. Ông Trưởng giả là dụ cho Phật. Các con ông Trưởng giả là dụ cho đệ tử Phật. Ba xe là dụ cho lời dạy thuở xưa. Nhất thừa là chỉ cho cơ lớn vui thích. Chàng cùng tử bỏ cha chạy trốn là dụ chúng sanh mê căn nhận thức. Mà thức thì tản mạn theo sáu trần, chưa từng phản chiếu lại căn nguyên. Đã nhờ tiếp nhận, mà vẫn còn tự khi ta là phàm phu, lòng không chút hy vọng.
Than ôi ! Đức Thế Tôn đành nhận tướng phàm phu mà tùy nghi vì nói.
Kệ rằng:
Thân tử mong nhờ nhận trước tiên,
Hoa Quang cõi Phật quả y nhiên,
Các trời hớn hở vui đồng tánh,
Hai dụ tuyên dương rõ đốn viên,
Đầu hứa ba xe, sau tặng một,
Trước cho nhà cỏ cuối thêm kiên,
Trong đây quyền thật đều phô diễn,
Được ý quên lời mới là hiền.
Thân tử cung mông thọ ký tiên,
Hoa Quang Phật độ quả y nhiên,
Chư thiên hỷ tán minh đồng tánh,
Nhị dụ tuyên dương hiển đốn viên,
Sơ thuyết tam xa chung dữ nhất,
Tiền cư thảo xá hậu gia kiên,
Cá trung quyền thiệt câu phu diễn,
Đắc ý vong ngôn thủy thị hiền.
[(1)] THỌ KÝ: Đức Phật nói trước những việc sắp đến của vị đó một cách chắc chắn như: sau bao nhiêu năm sẽ thành Phật danh hiệu gì, ở cõi nào và tuổi thọ bao nhiêu v.v...
[(2)] Năm thứ tướng suy của chư thiên: Khi các Ngài hưởng hết phước trời sắp đi đầu thai thì năm thứ tướng này hiện ra:
1 - Quần áo thường dơ bẩn.
2 - Trên đầu tóc rối, hoa tàn tạ.
3 - Thân thể hôi nhơ.
4 - Dưới nách thường ra mồ hôi.
5 - Không thích chỗ ngồi của mình.