Trong
tu tập Phật giáo,
quán tưởng là tập trung
tư tưởng để
quan sát, phân tích và suy nghiệm một
vấn đề, giúp cho thân an và
tâm không loạn động, cũng như được
chánh niệm.
Quán tưởng không phải là chuyện
đơn giản. Thật vậy, trong
thế giới máy móc
hiện đại hôm nay, cuộc sống
cuồng loạn làm
tâm trí chúng ta luôn bị
loạn động với biết bao
công chuyện hằng ngày khiến cho
chúng ta mệt mỏi về thể xác lẫn
tinh thần, nên
việc làm chủ thân mình đã khó, mà làm chủ được tâm mình lại càng khó hơn.
Quán tưởng là
phương pháp Phật tử áp dụng hằng ngày, luyện cả
thân tâm, đem lại sự
hòa hợp giữa
tinh thần và
vật chất, giữa
con người và
thiên nhiên. Nói
tóm lại, quán là
ngẫm nghĩ cẩn thận (
tế tư).
Quán chiếu có thể được dùng để phá bỏ sự lơ đểnh và uế nhiễm. Quán
tình thương triệt tiêu lòng
sân hận. Quán sự
biết ơn và
tâm hỷ triệt tiêu lòng
ganh ghét. Quán
vô thường và niệm chết giúp
giảm bớt sự
tham ái.
Quán bất tịnh giúp
giảm thiểu chấp thủ.
Quán vô ngã và
tánh không giúp
triệt tiêu những
tư tưởng xấu xa. Trong bốn nơi cần được
quán sát trong
tu tập Phật giáo, thứ nhất, người
tu Phật nên
quán thân bất tịnh để
đối trị với
tham ái,
ích kỷ, và
kiêu ngạo,
vân vân. Một khi ai trong
chúng ta cũng đều hiểu rằng thân nầy đều giống nhau cho mọi loài thì
chúng ta sẽ dễ
thông hiểu,
kham nhẫn và
từ bi hơn với mình và với người. Sự
phân biệt giữa người già, người phế tật, và
các chủng tộc khác sẽ không còn nữa. Thứ nhì,
quán thọ thị khổ dần dần giúp
chúng ta kiểm soát được những
cảm thọ cũng như
thanh tịnh tâm của
chúng ta, kết quả sẽ làm cho
chúng ta có được
an lạc và
tự tại. Thứ ba,
quán tâm vô thường giúp cho
hành giả thấy được mọi sự
mọi vật đều thay đổi từ đó có khả năng dứt trừ được bệnh
chấp tâm sở là thật của ta. Thứ tư,
hành giả nào thường
quán pháp vô ngã thì những vị ấy sẽ trở nên khiêm nhường và đáng mến hơn.
Mục Lục
(A) Tổng Quan Về Bốn Nơi Cần Được Quán Sát Trong Tu Tập Phật Giáo
I. Ý Nghĩa Của Quán Sát Trong Tu Tập Phật Giáo
II. Tổng Quan Về Bốn Nơi Cần Được Quán Sát Trong Tu Tập Phật Giáo
(B) Sơ Lược Nội Dung Của Bốn Nơi Cần Được Quán Sát Trong Tu Tập Phật Giáo
I. Quán Sát Nơi Thân Trong Tu Tập Phật Giáo
II. Quán Sát Nơi Cảm Thọ Trong Tu Tập Phật Giáo
III. Quán Sát Nơi Tâm Trong Tu Tập Phật Giáo
IV. Quán Sát Nơi Pháp Trong Tu Tập Phật Giáo