Trong Đạo Phật có hai thuật ngữ cần đặc biệt lưu tâm, và cần phải nhận thức rốt ráo, đó là Vô Minh và Minh. Vô minh là hiểu biết không đúng sự thật các sự vật và hiện tượng mà theo thuật ngữ Phật học gọi là các pháp, còn được gọi là Vọng tưởng, là Tà kiến là Không Liễu tri các pháp. Vô Minh là hiểu biết của phàm phu. Minh là hiểu biết đúng như thật các pháp còn được gọi là Trí tuệ, là Chánh kiến, là Liễu tri hay Tuệ tri các pháp thuộc về bậc Thánh đã Giác ngộ. Toàn bộ sự tu tập của người Phật tử bao gồm Pháp học, Pháp hành và Pháp thành là để chấm dứt Vô minh, để khởi lên Minh, làm cho viên mãn và an trú Minh. Điều này đã được Đức Thế tôn giảng giải trong Kinh Pháp Môn Căn Bản, một bản kinh quan trọng vào bậc nhất trong toàn bộ kinh điển. Nội dung của bản kinh chỉ ra rằng: Kẽ phàm phu Tưởng tri các pháp mà Không Liễu tri các pháp và vì Không Liễu tri các pháp nên Dục hỷ các pháp. Chính Dục hỷ các pháp là Căn bản (nguyên nhân) của đau khổ. Bậc Thánh Alahan và chư Phật Thắng tri các pháp và Liễu tri các pháp nên không còn Dục hỷ,nên không còn Nguyên nhân của đau khổ. Người trí qua ví dụ sau có thể hình dung ra những điều này. Ví như một đứa trẻ một tuổi khi nhìn thấy một hòn than lửa đỏ, nó sẽ khởi lên hiểu biết về điều được thấy, do hiểu biết đó nó đi đến cầm lấy hòn than lữa đỏ và kết quả là bỏng tay, rất đau khổ. Một người lớn đã có kinh nghiệm, khi nhìn thấy hòn than lữa đỏ, hiểu biết về đối tượng được thấy khởi lên, biết được sự nguy hiểm khi tay chân chạm vào hòn than lữa đỏ và do hiểu biết như vậy người đó không đưa tay cầm lấy hòn than lữa đỏ như đứa trẽ kia. Tóm lại là hiểu biết như thế nào thì sống như thế ấy. Nếu hiểu biết của một người là Vô minh, không đúng với sự thật, thì cuộc sống của người đó sẽ mâu thuẫn với sự thật, xung đột với sự thât, nên sẽ có sầu bi khổ ưu não. Nếu hiểu biết của một người là Minh, đúng với sự thật thì sẽ không mâu thuẫn, không xung đột, và sẽ thích nghi với mọi sự thật và,sẽ không có sầu bi khổ ưu não....
MỤC LỤC
VÔ MINH VÀ MINH 3
CẢM THỌ 31
TUỆ TRI THAM SÂN SI 38
THIỀN PHẬT GIÁO 49
BA TRỤ CỘT CỦA PHÁP HÀNH 58
CHẤP THỦ 63
CÓ PHẢI “NGŨ UẨN GIAI KHÔNG” KHÔNG ? 66
CHÁNH TRÍ 73
TUỆ TRI VỊ NGỌT SỰ NGUY HIỂM SỰ XUẤT LY 80
THẤT THÁNH TÀI HAY BẨY TÀI SẢN CỦA BẬC THÁNH 86
BẬC THÁNH A LA HÁN CÓ THẤT THÁNH TÀI KHÔNG 93
THAN KHÓC TRONG GIỚI LUẬT BẬC THÁNH 96
GIỚI KHÔNG SÁT SANH 100 BỐ THÍ 108
NHẤT DẠ HIỀN GIẢ 112
TRI KIẾN PHẬT HAY THẤY BIẾT CỦA PHẬT 119
LÝ DUYÊN KHỞI VÀ VÔ THƯỜNG VÔ NGÃ 126
BỐN ĐIÊN ĐẢO: THƯỜNG LẠC NGÃ TỊNH 137
THẤY SỢI DÂY TƯỞNG LÀ CON RẮN. 144
TỪ BI 148
GIẢI MÃ KINH A DI ĐÀ 151
NỘI KHÔNG VÀ NGOẠI KHÔNG 160
THỰC TƯỚNG LÀ VÔ TƯỚNG 171
THỨC HOÁ SANH VÀ HOÁ SANH 173
CẢM THỌ 31
TUỆ TRI THAM SÂN SI 38
THIỀN PHẬT GIÁO 49
BA TRỤ CỘT CỦA PHÁP HÀNH 58
CHẤP THỦ 63
CÓ PHẢI “NGŨ UẨN GIAI KHÔNG” KHÔNG ? 66
CHÁNH TRÍ 73
TUỆ TRI VỊ NGỌT SỰ NGUY HIỂM SỰ XUẤT LY 80
THẤT THÁNH TÀI HAY BẨY TÀI SẢN CỦA BẬC THÁNH 86
BẬC THÁNH A LA HÁN CÓ THẤT THÁNH TÀI KHÔNG 93
THAN KHÓC TRONG GIỚI LUẬT BẬC THÁNH 96
GIỚI KHÔNG SÁT SANH 100 BỐ THÍ 108
NHẤT DẠ HIỀN GIẢ 112
TRI KIẾN PHẬT HAY THẤY BIẾT CỦA PHẬT 119
LÝ DUYÊN KHỞI VÀ VÔ THƯỜNG VÔ NGÃ 126
BỐN ĐIÊN ĐẢO: THƯỜNG LẠC NGÃ TỊNH 137
THẤY SỢI DÂY TƯỞNG LÀ CON RẮN. 144
TỪ BI 148
GIẢI MÃ KINH A DI ĐÀ 151
NỘI KHÔNG VÀ NGOẠI KHÔNG 160
THỰC TƯỚNG LÀ VÔ TƯỚNG 171
THỨC HOÁ SANH VÀ HOÁ SANH 173
Vô Minh và Minh - Nguyên Tuệ