|
| MAI V�NG �NH ĐẠO Xu�n Đinh Hợi 2007 H.T TH�CH NHẬT QUANG | |
| HƯỚNG TIẾN TU H�NH H�m nay l� ng�y khai ph�p đầu năm tại tổ đ�nh Thiền viện Thường Chiếu. C� một �t Phật tử đến hỏi t�i �b�y giờ ch�ng con phải tu l�m sao?� T�i liền dẫn qu� vị ấy ra La H�n Đường, rồi n�i �H�m nay l� ng�y c�ng t�c phổ thỉnh, ch�ng t�i xin mời c�c Phật tử c�ng đại ch�ng sinh hoạt, xem đ�y l� một trong những thời kh�a tu học. C�c vị ấy rất phấn khởi đi theo t�i. Tới nơi, thầy tri sự sắp đặt người trồng cỏ, người chạy nước, người ban đất� l�m đủ thứ việc. T�i n�i �c�c đạo hữu h�y tham gia đi, đ�y l� giờ sinh hoạt tu học của đại ch�ng đ�, muốn n�i g� l�t nữa ch�ng ta sẽ b�n bạc sau. Qu� vị l�m việc c�ng với đại ch�ng tới khoảng giữa buổi, chư tăng nghỉ ngơi giải lao một ch�t, Phật tử vui vẻ trở lại t�m t�i thưa: Thưa thầy, bữa nay ch�ng con được một b�i học sống về ph�p tu, nhưng kh�ng biết c� ch�n chắn chưa? L�u nay ch�ng ta học thiền, hiểu Phật ph�p nhiều, nhưng �p dụng l� thuyết v�o đời sống sinh hoạt c� kết quả tốt hay kh�ng lại l� chuyện kh�c. Một thiền sư Trung Hoa khi c� học nh�n tới hỏi đại � Phật ph�p, ng�i đạp cho một đạp t� nh�o. Vị tăng ngồi dậy, ng�i cười hỏi �nhận ra đại � Phật ph�p chưa?�. Ch�ng ta l�m sao hiểu nổi những b�i học như vậy. Nhưng đ� lại l� c�ch chỉ dạy triệt để nhất. Thiền sư l�m cho ch�ng ta chết hết những vọng tưởng đi�n đảo, những suy tư về c�i gọi l� đại � Phật ph�p. Nếu ng�i giải th�ch đại � Phật ph�p thế n�y thế kia, ch�ng ta sẽ mắc kẹt tr�n ng�n ngữ, h� luận th� c�ng c�ch xa Phật ph�p. Tuy nhi�n thời buổi của ch�ng ta ng�y nay, kh�ng thể �p dụng phương ph�p n�y. V� thời nay đời sống văn minh, con người ch� trọng nh�n phẩm, cuộc sống đi theo chiều hướng ph�t triển của khoa học kỹ thuật, n�i năng biện chứng r� r�ng, kh�ng thể �p mở kh� hiểu hay d�ng c�c h�nh động lạ l�ng m� c� thể nhiếp phục được. Nếu ch�ng ta tu thiền như c�c ng�i hồi xưa, người ta sẽ cho m�nh đi�n loạn, x� hội kh�ng chấp nhận. Thế l� v� t�nh ta l�m mất đi t�nh khế thời khế cơ, khiến Phật ph�p sẽ bị mai một, n�i chi đến chuyện l�m hưng thịnh d�ng giống Phật. Như vậy b�y giờ ch�ng ta phải tu như thế n�o mới nhận ra được diệu l� ch�n thật, mới cảm th�ng được b�i thuyết ph�p kiểu xưa của Tổ sư. Một thiền sư đặc biệt như Tổ L�m Tế, đụng tới l� h�t l� đ�nh. Sau khi ng�i ngộ đạo, truyền b� xiển dương t�ng phong Phật tổ s�ng rực. Cho n�n c� thể n�i Tổ L�m Tế l� một nh�n vật kiệt liệt, kỳ khu trong nh� thiền. Năm xưa nơi hội tổ Ho�ng B�, ng�i L�m Tế c�n l� một học tăng, đến thưa hỏi Phật ph�p qua sự hướng dẫn của người trưởng huynh l� ng�i Trần T�n T�c. Ng�i L�m Tế nghe lời, l�n hỏi H�a thượng đại � Phật ph�p. Ba lần hỏi đều bị ăn gậy cả ba. Trong sử diễn tả h�nh d�ng của ng�i Ho�ng B� to lớn, như vậy nếu ng�i thẳng tay nện ba gậy th� mệt lắm. Thế nhưng b�i ph�p trực tiếp giữa hai thầy tr� ng�i đến nay vẫn c�n hiệu lực triệt để. Bởi v� ở đ�y kh�ng cho ph�p học nh�n suy nghĩ. Suy nghĩ tốt cũng kh�ng được, suy nghĩ xấu cũng kh�ng được, suy nghĩ tới cũng kh�ng được, suy nghĩ lui cũng kh�ng được. Chạy qua chạy về bốn phương t�m hướng, trốn chui trốn nhủi đ�u cũng kh�ng được, đ�nh phải ăn đ�n. Ngay chỗ đ� nhận ra được hay kh�ng th� t�y m�nh, �ng thầy kh�ng bắt buộc. Cho tới b�y giờ c� thể n�i ở Việt Thời đại ch�ng ta ng�y nay kh�ng thể d�ng những chi�u thức đ�. Tuy nhi�n nếu ch�ng ta kh�ng nắm được yếu chỉ nh� thiền vốn kh�ng nhiều lời, cứ chạy t�m tr�n danh văn nghĩa c� th� trọn đời c�ng cũng kh�ng tu được. Phải nhận ra lẽ sống thực ngay nơi m�nh, căn cứ từ những phương tiện sinh hoạt b�nh nhật m� xoay trở lại �ng Phật thật hằng hữu nơi mỗi ch�ng ta. Từ cuộc sống, từ mọi điều kiện ng� ng�ch, ta c� thể nhận lại được ch�nh m�nh. T�i nghĩ qu� Phật tử h�m ấy �t nhiều sẽ thầm nhận được điều t�i muốn n�i với họ. Thầm nhận rằng tại thiền viện c� một sức sống thật, ngo�i những c�ch h�nh tr� theo ph�p m�n truyền thống nh� Phật. Trong lao động ch�ng ta c� cơ hội để học tập lẫn nhau, đồng thời cũng biểu hiện sức sống tỉnh gi�c th�ng qua việc l�m của m�nh. Người ta n�i tu l� hướng thiện, l� h�nh thiền, nhưng hướng thiện h�nh thiền như thế n�o? H�a thượng ở đ�y dạy ch�ng ta tu h�nh như thế n�o m� biết được vọng tưởng kh�ng thật, đừng bị n� sai khiến k�o l�i. Muốn thế, ta phải l�m chủ được c�c dấy niệm. Chỉ vậy th�i. Đối với c�c dấy niệm ch�ng ta l�m chủ được th� bảo đảm l�m chủ được vấn đề sinh tử. Ch�nh những dấy niệm, những vọng tưởng, những so đo t�nh to�n ngược xu�i, đẩy đưa ch�ng ta đi v�o con đường sinh tử. Trong mọi thời mọi l�c, mọi sinh hoạt, l�c ăn nghỉ, tiếp kh�ch, l�m việc, n�i năng� ta l�m chủ được m�nh l� tu thiền. Chưa l�m chủ được th� sao? Th� bị n� k�o đi. Bởi v� n� l� một th�i quen, nh� Phật gọi l� nghiệp. M� nghiệp th� c� sức mạnh. Ch�ng ta kh�ng l�m chủ nghiệp th� n� l�m chủ lại m�nh. Cho n�n suốt một đời tạo nghiệp, cuối c�ng khi mất thức thần sẽ theo nghiệp thọ sanh. Do vậy vừa c� dấy niệm l� ch�ng ta lao theo n�n mất m�nh. Nếu tu tập như vậy th� chừng n�o m�nh mới l�m chủ được sinh tử, mới đạt đạo? N�i theo danh từ chuy�n m�n trong nh� Phật chừng n�o t�m m�nh thanh tịnh th� ngộ đạo. Giản dị như vậy. Muốn t�m thanh tịnh th� phải l�m chủ c�c dấy niệm. Nhiều khi ch�ng ta l�m việc mệt mỏi, muốn ngủ chừng một tiếng đồng hồ để lấy lại sức khỏe, nhưng dễ g�. Nếu trước khi ngủ m�nh c�n ưu tư, chuẩn bị một việc g� đ� th� sẽ bị mất ngủ hoặc ngủ chập chờn với bao nhi�u việc trong mộng. Cho n�n l�c thức hay ngủ, lu�n lu�n m�nh thấy mất sức khỏe. Thiền sư th� kh�ng như vậy, c�c ng�i n�i ăn l� ăn, ngủ l� ngủ. Do vậy c�c ng�i d�m trả lời một c�ch dứt kho�t: �Thiền l� g�?� Đ�i ăn mệt ngủ. Bởi v� c�c ng�i khi ăn chỉ ăn, khi ngủ chỉ ngủ. C�n ch�ng ta ăn kh�ng ra ăn, ngủ kh�ng ra ngủ, trong đầu vướng bận trăm c�ng ng�n việc. Sở dĩ ta dễ giận, dễ vui, dễ buồn l� do bị động nhiều qu�. Bao giờ m�nh đừng bị động nữa th� mới an ổn. C� những vị c�n rất trẻ nhưng muốn ngủ được phải uống thuốc, nghĩa l� họ bị động qu� nhiều. Bị động như vậy m� bảo thanh tịnh, bảo y�n l�m sao y�n được. Sự sắp đặt c�ng việc hằng ng�y với những giao tế chung quanh c�ng nhiều chừng n�o th� bị động c�ng lớn chừng ấy. L�c qu� vị l�m ph� gi�m đốc th� c�i động trong phạm vi của ph� gi�m đốc. Khi qu� vị l�m gi�m đốc, tổng gi�m đốc hoặc l�m chức lớn hơn nữa th� c�i động lớn bằng chức danh của qu� vị. Như vậy bảo thanh tịnh, b�nh y�n sao được. Do chỗ n�y m� c� người tu Phật trải qua nhiều năm kh�ng thấy tiến bộ. Bởi v� họ nu�i dưỡng từng đo�n vọng tưởng, cả trời vọng tưởng n�n d� tu học Phật ph�p nhiều đạo tr�ng, nghe nhiều vị thiền sư giảng dạy nhưng cuối c�ng trớt lớt hết. C� nhiều buổi khuya t�i thức dậy, ngồi nh�n đồng hồ điện tử chớp, để xem hồi kiểng của đại ch�ng c� ăn khớp với đồng hồ kh�ng? Kim chỉ gi�y chớp từng gi�y từng gi�y, t�i thấy nhanh qu�. Rồi nghĩ đến hơi thở mỏi m�n của m�nh cũng nhanh như vậy. Cho n�n người xưa n�i: C� khi l�n giường nghỉ, r�t ch�n l�n chưa chắc s�ng mai c�n c� cơ hội thả ch�n xuống. Thật l� c�i thấy đ�o để. Trở lại đời sống tu tập hằng ng�y của ch�ng ta cũng vậy đ�. L�m sao ta tranh thủ từng ph�t gi�y l�m chủ với v� thường. Ch�ng ta phải l�m chủ cho được những thứ tầm thường, những niệm loạn động, những nghiệp tập k�o l�i m�nh đi trong trầm lu�n sanh tử. C�ng t�c hằng ng�y kh�ng nhất thiết phải một thứ. Bữa qu�t r�c, bữa tưới c�y, bữa d�ng hương cho Phật, bữa rửa ch�n, bữa nấu cơm� ta lu�n phi�n l�m trong tỉnh gi�c. Trong tất cả c�c thời, mọi sinh hoạt, phải l�m chủ đừng để c�c niệm xen v� l�i dẫn ta đi. Việc n�y phải tập, tập l�u lắm mới quen, chứ kh�ng phải dễ đ�u. Ch�nh bản th�n ch�ng t�i trong những ng�y đầu ở n�i với H�a thượng đ� tập như vậy. Qu� vị thử tưởng tượng, thời hai mươi mấy tuổi đi học bằng xe hai b�nh, chạy rong chạy r�u dưới phố, nay hẹn nh�m n�y, mai tới nh�m kia, n� đi�n đảo lăng xăng cở n�o. Nhưng l�n n�i rồi th� cột tr�u lại, tất cả chuyện trần gian trả lại hết. Con tr�u ăn cỏ ở đ�y, sống ở đ�y, kh�ng cho đi đ�u. Chuyện nghe b�nh thường nhưng phải tập ba bốn năm trời, mới cột được ch�t ch�t. Đ� l� những chia xẻ rất thật của ch�ng t�i. N�i đến vấn đề hướng thiện v� tu thiền, thật ra n� giản dị v� c�ng. Từ khi H�a thượng th�nh lập thiền viện Thường Chiếu cho tới b�y giờ, chưa lần n�o Ng�i đứng ra tổ chức, k�u gọi Phật tử đi h�nh hương. H�a thượng n�i ch�ng ta giản dị bớt về mặt h�nh thức để Phật tử c� thời gian tu. Như chư tăng ở đ�y s�ng mai thức dậy ai nấy đều lo qu�t dọn. Qu�t dọn c� hai mặt: một mặt l� qu�t dọn đạo tr�ng, s�i tịnh trang nghi�m, một mặt nữa l� qu�t dọn những cặn b� trong l�ng m�nh, hốt đi hết. Một việc l�m b�nh thường như vậy, nếu ai th�m ngộ th�m đắc th� v�o cửa được. Đ� l� một ph�p sống. Do vậy người xưa kh�ng n�i dạy thiền, kh�ng n�i tu thiền, chỉ ngay trong việc l�m nhận lấy. Người xưa dạy s�ng mai qu�t r�c, trong l�ng thầm nghĩ: Cần tảo gi� lam địa, Thời thời phước huệ sanh, Nhược v� t�n kh�ch ch�, Tất hữu th�nh nh�n h�nh. Dịch: Si�ng năng qu�t đất Phật, Phước huệ thường thường sanh, Nếu kh�ng c� kh�ch viếng, Cũng c� th�nh nh�n đi. Trong l�ng chỉ duy nhất như vậy, kh�ng g� kh�c hơn. Kh�ng bồn chồn, kh�ng nghĩ ngợi, kh�ng toan t�nh, chỉ thế th�i. Biết chắc với một niềm tin vững v�ng, việc l�m của m�nh ngay b�y giờ trang nghi�m thanh tịnh. Người được như vậy quả thật l� người sống c� l� tưởng. Thật ra người tu l� người sống c� l� tưởng, chứ kh�ng phải kh�ng c� l� tưởng. L� tưởng, sức sống ấy ấp ủ b�n trong, người ngo�i kh�ng thấy biết. Như t�i l�n Tr�c L�m, chư tăng tr�n đ� sinh hoạt kh�c hơn dưới n�y. Buổi s�ng l�m việc ngo�i ngoại viện sớm hơn giờ ăn s�ng, v� tr�nh l�c kh�ch đến viếng đ�ng. C� h�m trời lạnh xuống s�u độ, nhưng c�c thầy vẫn tự nhi�n chạy ra s�n, vừa h�t h�, vừa qu�t dọn v.v.. l�m c�c c�ng việc với t�nh c�ch hồn nhi�n, nhanh nhẹn, vui vẻ. L�m xong, chư tăng v�o nội viện đ�ng cổng lại, kh�ng tiếp duy�n b�n ngo�i. Ch�ng ta thấy qu� thầy sống dường như thầm lặng ẩn m�nh, nhưng thật ra họ rất c� l� tưởng. Phải c� l� tưởng mới duy tr� một đời sống như thế l�u d�i được. Ở thiền viện Thường Chiếu cũng vậy, t�i lu�n nhắc nhở huynh đệ bớt tiếp duy�n. Ai c� phận sự mới ra ngo�i, kh�ng phận sự g� th� ở y�n một chỗ lo tu h�nh, nu�i dưỡng ch� nguyện của m�nh. Đ�y l� điều rất hệ trọng, phải chỉnh đốn nhắc nhở anh em thường xuy�n. Nếu kh�ng họ sẽ qu�n mất mục đ�ch xuất gia của m�nh. Chỉ một việc nhỏ th�i, ch�ng ta thấy đ� kh� l�m rồi. Đ� l� việc g�? Như m�nh muốn đi đ�u th� tự quở �đừng đi�. Vừa nghĩ muốn ra nh� kh�ch liền tự hỏi �ra nh� kh�ch l�m g�?� Nếu thấy kh�ng cần thiết th� kh�ng đi. Một niệm dấy l�n, m�nh dừng được l� th�nh c�ng. B�y giờ qu� vị khởi niệm ra khỏi cổng ch�a, đi chợ Phước Th�i hoặc chạy ra x�m, vừa khởi niệm liền dừng, n�i kh�ng cần thiết, qu� vị sẽ y�n. Ch�ng ta cố gắng vận dụng tr� tuệ để cắt bớt những d�y mơ rễ m�, những dấy niệm, những vọng động, mai ra mới l�m chủ được. Nếu kh�ng ta sẽ bị những dấy động dẫn đi ho�i, kh�ng biết tới bao giờ mới dừng. Những khi qu� thầy bệnh thường hay nhớ nh�, nhớ ba m�, nhớ anh chị� đ� l� t�m trạng chung của những người bệnh. Khi một niệm nhớ nh� dấy l�n, thế l� qu� vị chạy tuốt về qu�. N�o l� vọng tưởng con đường đất đỏ xe chạy lọc cọc. Tới nh� m� m�nh ra đ�n, r�t nước, dọn cơm, �n cần thăm hỏi từng ch�t. Sẵn đ� nhớ lui về dĩ v�ng, hồi nhỏ m�nh đi học, nửa chừng trốn chạy về nh� đeo theo m�. B� gi� phải nắm tay dẫn v� trường, m�nh kh�ng chịu đi v�ng vằng la kh�c om s�m. Thế l� m� mua cho mấy c�i b�nh tr�m k�n miệng lại. M�nh mắc ăn b�nh, qu�n kh�c v� cũng kh�ng hay m� đ� nắm tay giao cho c� gi�o� th�i, nhớ đủ thứ. V� thế mỗi lần bệnh lại muốn về nh� hoặc tr�ng người th�n l�n thăm. Bệnh th�n đ� nhọc cọng th�m bệnh t�m nữa, th�nh ra yếu đuối qu� sức. Ở thiền viện c� nhiều huynh đệ, nhưng khi bệnh m�nh chỉ nghĩ nghĩ đến người th�n ở nh�. Lạ vậy! V� thế t�i thường nhắc huynh đệ: trong viện, một trăm t�m chục thầy, cho như một trăm thầy gh�t m�nh th� cũng c� t�m chục thầy kh�ng gh�t. M�nh nhờ họ cạo gi� họ cạo gi�, nhờ họ lấy nước họ lấy nước, nhờ việc g� họ cũng sẵn s�ng hết. Chẳng những nhờ m� đ� nguy�n tắc sắp đặt của thiền viện, cớ g� m�nh lại tr�ng mong, dấy niệm ph�ng ra ngo�i. Nhưng thật ra th�i quen ấy nhất thời bỏ kh�ng dễ đ�u. Bệnh xuống l� nhớ m� nhớ ba, nhớ chị nhớ em, nhớ qu� nh�. B�y giờ muốn qu�n cũng phải c� c�ng phu. Những d�y mơ rễ m� như vậy, m�nh cắt đứt may ra c�i hướng thiện, việc h�nh thiền mới vững. Nếu kh�ng sự tu h�nh của ch�ng ta sẽ chẳng đi tới đ�u. Những điều n�y ch�ng ta phải bảo vệ, chia sẻ v� nhắc nhở nhau thường xuy�n. Huynh đệ cố gắng l�m chủ c�c vọng tưởng, c�c dấy niệm của m�nh th� hy vọng l�m chủ được sinh tử. Từ đ�y về sau, d� huynh đệ c� bị ho�n cảnh ho�n chuyển, người phương trời n�y, kẻ g�c biển nọ, ch�ng ta nhớ lời nhắc nhở của huynh đệ, nhớ ph�p H�a thượng chỉ dạy. Ai l�m chủ được dấy niệm, người đ� l�m chủ được sinh tử. L�m chủ được sinh tử th� ở đ�u cũng tự tại, kể cả trong địa ngục. Ở địa ngục v� m�nh t�nh nguyện v� đ� n�i chuyện với quỷ sứ, chứ kh�ng ai n�i chuyện với mấy ổng hết. Hoặc ở trong bất cứ đường n�o trong lục đạo, người l�m chủ được vọng tưởng l� đủ sức n�i chuyện với những vị l�nh đạo trong đ�. V� vậy b�y giờ huynh đệ ch�ng ta quyết t�m l�m chủ cho được những dấy niệm. Kinh nghiệm bản th�n ch�ng t�i thấy, như s�ng mai thức dậy ta lo l�m những c�ng việc b�nh thường của m�nh. Thức dậy rửa mặt, kiếm b�nh thủy chế ly nước tr�, hớp v�i ngụm, h�t h� n�y kia rồi mặc ăo tr�ng l�n thiền đường. Đ� l� con đường đi chung. L�n thiền đường th� phải im lặng, kh�ng ai n�i g� với ai hết, mỗi người tự tu tự tỉnh. Việc l�m ấy th�nh th�i quen rồi, kh�ng cần ai nhắc nhở. Chỗ của m�nh đ� c�, bồ đo�n tọa cụ đ� sẵn, l�n đ� sửa soạn ngồi ngay ngắn, trong v�ng 15 ph�t th�i l� v� khu�n v� nếp hết. �ng gi� ngồi tr�n b�n ng� xuống trợn mắt cũng kh�ng n�i g�, dưới n�y h�ng trăm �ng nhỏ ngồi ng� l�n cũng kh�ng d�m h� h�. Chỉ một thầy v�c thiền bảng đi, thấy �ng n�o ngồi kh�ng y�n l� đập, �ng n�o ngồi cong l� k� thiền bảng v�o, m�nh biết ngồi cong th� k�o lại. L�m theo th�i quen như vậy, cũng phải trải qua một thời gian tu tập. Thật ra chỗ n�y mất thời gian lắm. C� vị tới giờ l�n thiền đường lại kh�ng muốn l�n. Chung bảng đ� đ�nh, luật đ� định, nếu c� bệnh duy�n th� phải xin ph�p. Do vậy c� người tới thưa �Bạch Thầy, bữa nay con bệnh qu�, xin được ở dưới�. �ng thầy kh�ng n�i g� hết, nhưng con mắt ng� sửng �Bệnh thiệt kh�ng đ�!� Thế l� một l�t đi kiểm tra, bệnh thiệt th� th�ng qua, c�n v� ham tr�m mền ngủ l� kh�ng được. Trong thanh quy c� quy tắc đ�ng ho�ng mới trị nổi mấy tay l�m biếng. Thật ra v� ch�ng ta c�n dở, c�n yếu n�n phải sử dụng những phương tiện như vậy. Nếu c�n dấy niệm, c�n ỷ lại tha lực b�n ngo�i l� ch�ng ta c�n yếu, chưa tự quyết. B�y giờ ta phải cố gắng giữ được chủ lực mới v�o được bước thứ nhất. Kế nữa, người tu phải chuyển h�a v� thực hiện tất cả những c�ng đức. Chuyển h�a như thế n�o? Ch�ng ta thẳng thắn đi v�o nề nếp tu học. Nếu tu m� chỉ ngồi n�i th� d� tụng nửa ng�y cũng chẳng d�nh v�o đ�u. T�m vọng động l� b�ng d�ng của c�c trần cảnh b�n ngo�i, n� chưa phải thực t�m, n�n l�n l�t l�m đủ thứ chuyện, ch�ng ta chưa kiểm so�t được. Chừng n�o sống được với ch�n t�m ta mới kiểm so�t, l�m chủ n� dễ d�ng. Như thế l� chuyển h�a trọn vẹn vọng t�m, tu tạo tất cả c�ng đức l�nh. Ng�y xưa, trong sinh hoạt của đức Phật, ng�i cũng c� giờ nằm nghỉ, giờ tiếp chư tăng từ c�c nơi về thăm viếng, giờ ph�p thoại� Giờ giấc của ng�i th�nh thời kh�a đặc biệt như vậy, kh�ng ai d�m xen v�. B�y giờ ch�ng ta thấy H�a thượng �n sư cũng c� giờ. V� dụ Phật tử l�n thăm ng�i nhằm khoảng 12 giờ trưa,vị tri kh�ch của Thiền viện b�o giờ n�y l� giờ nghỉ của H�a thượng, qu� vị vui l�ng đợi tới giờ thức ch�ng mới thăm được. Hoặc buổi s�ng khoảng 7 giờ, qu� vị muốn tr�nh H�a thượng việc g�, vị tri kh�ch hướng dẫn cũng b�o giờ n�y H�a thượng c�n đang chống gậy đi b�n ngo�i c�c c�ng tr�nh, để hướng dẫn c�ng việc cho chư tăng. Khoảng t�m giờ ng�i mới về thất, qu� vị đến đ� thưa hỏi v.v.. Những c�ng việc b�nh thường, ta cũng n�n bắt chước c�c ng�i, sắp xếp c� thời kh�a giờ giấc đ�ng ho�ng. Giờ n�o việc đ�. Đ�y cũng l� ph�p tu. Nhiều Phật tử ph�n n�n ch�ng con nhiều việc qu� tu kh�ng được. H�a thượng vui vẻ n�i �ng�y xưa vua Trần Nh�n T�ng c�ng việc hơn ch�ng ta gấp trăm ng�n lần m� c�n tu được�. Qu� vị đọc c�u chuyện nửa ng�y của Th�i Thượng Ho�ng sẽ thấy Ng�i l�m việc nửa ng�y tu nửa ng�y, đều đặn như vậy, kh�ng s�t mất một thời kh�a n�o. B�y giờ ch�ng ta cũng bắt đầu như vậy đi. Vua Trần ng�y xưa khi giao ng�i lại cho con l� Trần Anh T�ng, ng�i l�m Th�i Thượng Ho�ng, nghĩa l� vẫn c�n nhiếp ch�nh. Do vậy c� lần ng�i về triều đột xuất, vua Anh T�ng kh�ng biết trước. Đ�m đ� nh� vua uống rượu qu� ch�n, s�ng ngủ say kh�ng hay vua cha hồi triều, m� quần thần chẳng ai d�m gọi dậy, do đ� vua kh�ng ra nghinh tiếp. Th�i Thượng Ho�ng biết chuyện, kh�ng n�i kh�ng rằng bỏ đi thẳng về phủ Thi�n Trường triệu tập b� quan về chầu tại đ�. Khi tỉnh rượu, Anh T�ng hay ra cớ sự, thất kinh hồn v�a, chạy ra trước s�n rồng, thấy một thư sinh c�n đứng đ�. Nh� vua gọi v�o viết một tờ tấu chương xin s�m hối vua cha. Rồi hai vua t�i dong thuyền suốt đ�m đuổi theo Th�i Thượng Ho�ng. Đến s�ng, vua Anh T�ng quỳ sẵn nơi tiền sảnh, xin được d�ng biểu vua cha. Ng�i Nh�n T�ng kh�ng th�m ng� tới. Vua quỳ suốt như vậy cả buổi, kh�ng d�m nh�c nh�ch. B� quan n�ng ruột, tất cả đều quỳ mọp thỉnh cầu Thượng Ho�ng Nh�n T�ng x� tội cho vua con. Sau khi đọc xong tờ biểu, thấy lời lẽ phải đạo, văn từ tr�i chảy, � tứ s�u lắng, vua cha mới chịu tha, nhưng bố cho vua con một trận ra tr�. Vua Trần Nh�n T�ng dạy con nghi�m chỉnh nổi tiếng trong lịch sử nước ta đến thế. Nhờ vậy triều đại nh� Trần tồn tại l�u d�i v� vua t�i đều nổi tiếng vua hiền t�i s�ng đến b�y giờ. Lịch sử nước ta lu�n xem Trần triều l� chuẩn mực một thời hưng thịnh của nước nh�, lấy đ�y l�m tấm gương soi chung cho c�c thế hệ mai sau. B�y giờ ch�ng ta tu tập l� chuyển h�a nghiệp, l�m chủ n�. Người tu thiền kh�ng ỷ lại, kh�ng tr�ng chờ, cố gắng tự chuyển h�a v� l�m tr�n bổn phận của m�nh bằng tất cả t�m th�nh. Như l�c xưa, khi mới về đ�y ch�ng t�i cũng b�n ba đi cuốc, đi c�y với đại ch�ng, b�y giờ kh�ng l�m nổi nữa. Kh�ng l�m nổi chẳng lẽ đi ngủ, phải th�nh t�m g�p sức, bằng c�ch chỉ đạo hướng dẫn việc l�m cho anh em, đồng lao cộng khổ với chư tăng. Người xưa hay n�i �chịu đấm mới được ăn x�i�, ai kh�ng chịu đấm nổi th� khỏi ăn x�i, kh�ng chịu cực l�m sao tu. C�ng việc n�o cũng phải chịu kh� mới th�nh tựu, huống l� việc tu cầu gi�c ngộ giải tho�t. Trong sự tu h�nh ch�ng ta ch�n th�nh, sắp xếp c�ng việc hằng ng�y thế n�o để kh�ng mất th� giờ tu. Như vậy từ từ sẽ y�n. H�m nay buổi khai ph�p đầu năm, t�i tr�nh b�y v�i phương tiện nhỏ trong việc tu h�nh để tất cả ch�ng ta, bắt đầu c�ng phu tu h�nh bằng t�m ch�n th�nh của m�nh. Điểm quan trọng ch�ng t�i muốn n�i� l� người tu phải l�m chủ được c�c dấy niệm của m�nh mới l�m chủ được sinh tử. Đ� l� đỉnh cao, l� l� tưởng trong đời tu của ch�ng ta. Rất mong Tăng Ni cũng như Phật tử, ch�ng ta đều năng nổ thực hiện cho được l� tưởng ấy ngay trong đời n�y. C� thế ta mới thật sự nếm được ph�p vị an lạc, giải quyết việc sinh tử của m�nh.
| ||
