NHỮNG HẠT NGỌC TRÍ TUỆ PHẬT GIÁO
Nguyên tác: Gems of Buddhist Wisdom
Buddhist Missionary Society, Malaysia, 1983, 1996
Thích Tâm Quang dịch
VI. TỔNG QUÁT
31. SỰ HÒA HỢP TRONG TÔN GIÁO
- Teh Thean Choo
Theo sau mối
quan tâm gần đây đối với
tôn giáo tại nhiều nơi trên
thế giới, ngưới ta
đồng ý cmối
quan tâm cơ bản đối với
tôn giáo là
niềm tin vào Thượng Đế- một
niềm tin có thể là
cương lĩnh để
phục vụ mục tiêu xã hội, và
hòa hợp văn hóa trong một
xã hội đa
tôn giáo. Mỗi và
mọi người trong
chúng ta thuộc một
tôn giáo đặc biệt nào đó, đều có
quan niệm riêng và
niềm tin riêng về
chủ đề phức tạp này.
Lướt qua trong tự điển
chúng tôi thấy sự
mô tả Thượng Đế là vị trời
tối thượng tự
hiện hữu, một vị chúa. Sự
mô tả này được đông
đảo chấp nhận trên
thế giới này. Người
Phật Tử kính trọng những người cùng làm
tôn giáo khác trong
quan niệm và
niềm tin tôn giáo của họ.
Phật Giáo, là một
tôn giáo rất
khoan dung, khuyên các
tín đồ không bao giờ coi thuờng
niềm tin và sự
tu tập của người co ùcác
tín ngưỡng khác.
Mặc dù
Phật Giáo không tán thành khái niệm một
Thượng Đế Sáng Tạo,
Phật Giáo cũng có đề cập đến các
thượng đế, chúa trời và những
thần thánh là những
chúng sanh siêu phàm sống ở một số
cảnh giới riêng trong
vũ trụ và các
chúng sanh ấy có thể
ảnh hưởng bằng một số dạng thức trên những
người trần tục trên dương thế.
Tuy nhiên người
Phật Tử không được dạy là nên đi tìm sự giúp đỡ bên ngoài hay một
hình thức cầu khẩn các vị
thượng đế, trời hay
thần thánh đó để
được giải thoát. Để tìm
giải thoát cho chính mình ở lĩnh vực
tinh thần Phật giáo chủ trương tiến trình
thanh tịnh tinh thần qua sự
phục vụ vị tha và hiến dâng, qua những
nỗ lực cá nhân trong việc
tu tập giới,
định huệ.
Trong
phạm vi vấn đề này, trong
xã hội đa
tôn giáo và đa
chủng tộc của
chúng ta, những người
Phật tử anh em làm việc
sát cánh với những người cùng làm
tôn giáo khác,
tranh đấu cho hòa bình và
hòa hợp cho xứ sở, không thể có một bất đồng với bất cứ người tin
tín ngưỡng khác trong
quan niệm về
vấn đề "Tin vào Thượng Đế"-
Công nhận là
quan niệm và
niềm tin như vậy
nhất định giúp việc tạo
tinh thần tỉnh thức trong
tôn giáo uốn nắn một
cá nhân,
xã hội và
cộng đồng tiến đến cảm nghĩ
nhân đạo hơn đối
với nhau và phát sinh
tinh thần khoan dung và
hiểu biết, như vậy thắp sáng ngọn đuốc, không phải
hận thù và kỳ thị mà là hòa bình và
hòa hợp cho tất cả
nhân loại vào tất cả các
thời đại.
Không Phải Trong
Cạnh Tranh Mà Trong Đoàn Kết
Tất cả
tôn giáo hiện hữu vì lợi ích của
nhân loại. Tất cả các
tôn giáo đều dạy và hô hào
nhân loại sống và hành xử như một
con người đứng đắn. Phận sự của tất cả những
nhà tôn giáo là phải cùng nhau
hợp quần không phải trong kình địch mà trong đoàn kết, đồng lao
cộng tác và
hiểu biết với
mục đích làm cho
con người hiểu được
giá trị của các khía cạnh của
đời sống,
giá trị của sự hiến dâng, và những nguyên tắc
đạo lý căn bản như
lý tưởng của
chân lý,
công bằng,
phục vụ hết lòng,
nhân từ,
từ ái và
thiện chí đối với
nhân loại. Những
quan niệm và nguyên tắc này rất
phổ thông trong
tính chất, và phải được
chấp nhận với tất cả những
nhà tôn giáo.
Tự Do Thờ CúngMặc dù
Hồi Giáo là
tôn giáo chính thức ở Mã Lai Á,
tự do thờ cúng và
niềm tin tôn giáo được
bảo vệ trong
hiến pháp quốc gia của
chúng tôi.
Chúng tôi được có
tự do tư tưởng hay theo bất cứ
giáo phái nào.
Chúng tôi không
bị bắt buộc phục tùng một đường lối
đặc biệt nào về
thờ cúng hay
niềm tin.
Chúng tôi yêu dấu sự
tự do này.
Chúng tôi hy vọng sự
tự do này của
chúng tôi được
duy trì và giữ vững ở bất cứ
thời đại nào và sự
tự do này không bị làm hại hay
tiêu diệt bởi những
hoạt động của bất cứ một nhóm hay tổ chức
cuồng tín nào.
Cuồng tín, dù bất cứ dưới
hình thức nào hay từ bất cứ từ đâu, đều
độc hại cho hòa bình và
hòa hợp ở bất cứ
xã hội nào.
Tất cả
chúng ta không ngưng tìm
cầu hòa bình và
hòa hợp.
Chúng ta muốn hòa bình và
hòa hợp cho
gia đình.
Chúng ta muốn hòa bình và
hòa hợp trong
xã hội.
Chúng ta không muốn sự
xung đột giữa các
tôn giáo,
chúng ta cũng chẳng muốn những
mâu thuẫn về
chủng tộc.
Chúng ta muốn sống và để người khác sống. Muốn
đạt được những điều này,
chúng ta phải
gìn giữ tất cả những gì
đạo đức.
Chúng ta phải
tu tập kiên nhẫn,
khoan dung và
hiểu biết.
Chúng ta nên bè bạn
với nhau, giúp đỡ lẫn nhau bất cú lúc nào khi nhu cầu cần đến.
Chúng ta phải
loại bỏ kỳ thị
chủng tộc và kỳ thị
tôn giáo. Bất chấp
chủng tộc và
tín ngưỡng,
chúng ta phải coi nhau như
anh chị em trong một
gia đình hạnh phúc, và như một công dân
tôn trọng luật pháp,
tranh đấu cho hòa bình và
hòa hợp. Đó phải là sự
quyết tâm của tất cả những nhà cùng làm
tôn giáo trong một
xã hội đa
tôn giáo.
Hãy Chu Đáo
Trong khi dánh giá cao
thực tế là trong
quốc gia này,
chúng ta được
ưu tiên thi hành các
nghi lễ tôn giáo và
tu tập không môt chút trở ngại, sống trong một
xã hội đa
chủng tộc và đa
tôn giáo có nghĩa là
chúng ta phải
cố gắng chu đáo tại tất cả các thời điểm trong bất cứ điều gì
chúng ta làm.
Chúng ta phải không quên những cảm nghĩ của người láng giềng theo một
giáo phái khác và không mấy cảm nhận được một số
thực hành nghi lễ xa lạ với họ.
Chúng ta phải
quan tâm đến họ.
Chúng ta không nên
ích kỷ chỉ nghĩ đến mình đến nhu cầu của mình thôi. Vì lẽ trong một dịp
đặc biệt nào đó hay việc xẩy ra tại nhà
chúng ta, dịp vui hay buồn,
chúng ta muốn
thi hành một số
nghi lễ và
nghi thức tôn giáo theo quá trình
truyền thống và
văn hóa; phải
công bằng và
quan tâm bằng cách đừng làm quá và gây trở ngại và
phiền toái đến
xóm giềng. Dù sự
tu tập đạo giáo nào đi nữa, những sự
tu tập này phải được
thi hành trong
giới hạn vừa phải và trong
phạm vi tư gia không gây
phiền toái gì đến sự
bình an và
thanh thản của lối xóm. Nếu
chúng ta võ đoán cứ
sử dụng quyền
thi hành nghi lễ và
nghi thức,
ồn ào và gây
cản trở, hay làm bực dọc người khác, không kể đến cảm nghĩ của người lối xóm,
nhất định chúng ta sẽ gặp khó khăn nhất là ở trong khu xóm đa
tôn giáo. Sự
quan tâm đến
hạnh phúc của người khác là chìa khóa đưa đến cuộc sống hòa bình và
hòa hợp trong một
xã hội đa
tôn giáo.
Nền Tảng Chung
Phổ ThôngChấp nhận chúng ta có những dị biệt trong
quan niệm và
niềm tin,
tuy nhiên chúng ta có một nền tảng chung
phổ thông rộng lớn - sự
loại bỏ các
tội lỗi, sự
truyền bá thiện chí giữa
con người, sự tìm
cầu hòa bình,
hạnh phúc trường cửu và
giải thoát. Đó là những
mục tiêu chung của tất cả các
tôn giáo. Nhiều nguyên tắc
tôn giáo thực sự đã được coi là
thiêng liêng trong nhiều
tôn giáo cũng
tương tự về
tính chất. Muốn đoàn kết, tất cả các
nhà tôn giáo cần phải bỏ cái
áo choàng ích kỷ và hợm hĩnh của mình và có
ý thức trong
tinh thần khoan dung,
kiên nhẫn và
hiểu biết lẫn nhau. Bổn phận của
chúng ta là
kính trọng niềm tin tôn giáo của người khác dù
niềm tin đạo lý của
chúng ta thế nào:
khoan dung trong
tôn giáo tuyệt đối thiết yếu và
cần thiết để đạt cuộc sống
hòa hợp và
bình an.
Cốt Lõi Trong Sự Đồng Dạng Thay vì khiển trách và
miêu tả những dị biệt trong một đường lối có
tính cách hạ thấp, sẽ là một
thành quả tuyệt vời nếu tất cả những nhà
lãnh đạo tôn giáo và tất cả các
nhà tôn giáo làm một cuộc
nghiên cứu tất cả những
niềm tin tôn giáo và những sự
tu tập rồi
miêu tả cốt lõi của sự đồng dạng trong tất cả, điều gì tốt và
đáng giá cho sự cạm thụ
phổ thông của tất cả những người có
tôn giáo.
Chúng tôi xin trích dẫn sau đây một số
thí dụ điển hình của một số đồng dạng:
Phật Giáo nói: "Đừng làm đau người khác theo cách mà chính bạn
cảm thấy đau đớn."
Đạo Lão nói: "Hãy coi những
lợi lạc của người láng giềng như chính
lợi lạc của bạn,và những sự mất mát của người láng giềng như sự mất mát của chính bạn".
Ky Tô Giáo nói: "Tất cả những gì người đó làm cho bạn, bạn nên làm trả họ như vậy."
Hồi Giáo nói: "Làm tất cả những gì những người khác đã làm cho bạn, và từ chối không làm cho người khác những điều mà chính bạn sẽ từ chối cho chính bạn"
Ấn Độ Giáo nói: "Đừng để cho ai làm điều gì cho người khác, mà điều đó không nên làm cho chính mình ".
Vinh Danh Những Nhà Khai Sáng
Là
Phật Tử,
chúng ta được dạy phải
kính trọng và vinh danh các đấng khai sáng, những
đạo sư của các
giáo phái khác và
giáo lý của họ.Thật cảm kích là tất cả những
đạo sư tôn giáo đã bỏ cả
cuộc đời vào
mục đích cho
phúc lợi và
hạnh phúc của
nhân loại. Họ đáng được
kính trọng và vinh danh về sự
phục vụ vị tha và sự
tận tâm của họ
vì lợi ích cho
nhân loại. Đó là một khía cạnh quan trọng khác về
khoan dung tôn giáo mà điển hình là
Phật Tử.
Chúng ta thực sự
tin tưởng rằng
khoan dung, nhất là
khoan dung tôn giáo, là một
đức hạnh mà mỗi và
mọi người chúng ta phải khắc sâu vào đường
lối sống. Giống như làm tốt được tốt,
kính trọng được
kính trọng, và
khoan dung được
khoan dung.
Khoan Dung Trong
Tôn GiáoKhông
khoan dung,
chúng ta sẽ
trở về với luật rừng rú, nơi tai hoạ ngự trị, và
sức mạnh là
lẽ phải. Đó không phải là
lợi ích cho
xã hội chúng ta. Đó không phải là điều mà xứ sở
chúng ta muốn. Tất cả
chúng ta, bất chấp
chủng tộc và
tín ngưỡng, đều muốn sống trong hòa bình và
hòa hợp.
Chúng ta muốn cùng
tồn tại với nhau-
vì lợi ích lẫn nhau. Cho nên,
chúng ta không những có phận sự
thuyết giảng khoan dung mà phải
thực hành khoan dung nhất là
khoan dung trong
tôn giáo.
Chúng tôi hãnh diện và
sung sướng ghi nhận là cho tới nay đối với
quốc gia chúng tôi,
khoan dung trong
tôn giáo đã được thực thi và
gìn giữ bởi các
nhà tôn giáo ở một mức độ cao. Nhiều
du khách đến nước
chúng tôi ghi nhận với sự
ngạc nhiên thích thú là có sự
hiện hữu của một nhà thờ
Hồi Giáo, Một nhà thờ
Thiên Chúa Giáo, hay một Ngôi Chùa, kề cận
sát nhau trong thành phố tại Mã Lai Á với những người
mộ đạo của nhiều
tôn giáo lũ lượt ra vào nơi
thờ phượng của họ không một chút trở ngại nào cả. Sự
khoan dung trong
tôn giáo là thế đó.
Nhà chức trách
liên hệ cũng
tích cực vận động hòa hợp giữa các
tôn giáo bằng cách đỡ đầu những buổi hội
thường xuyên giữa các nhà
lãnh đạo tôn giáo và các
giáo phái để
bàn luận về những
giải pháp tôn giáo hầu
bảo đảm thiện chí và
duy trì hòa bình và
tình hữu nghị trong nước.
Một Bước
Lầm LẫnTrong khi
chúng tôi luôn luôn sống trong
thanh bình và
hòa hợp,
thế giới ngày nay lại sống luôn luôn trong
sợ hãi, nghi kÿ và
căng thẳng. Đó là do sự
hiện hữu các vũ khí giết người có thể gây ra sự
phá hoại không thể tưởng tượng nổi hay sự hủy diệt trong
phạm vi một
thời gian vài phút. Vung lên những công cụ giết người khủng khiếp, những siêu cường quốc đang
đe dọa và thách thức lẫn nhau cùng với khoe khoang không biết
xấu hổ là ta có thể gây
phá hoại và
nghèo khổ trên
thế giới hơn người khác. Họ đã
đi theo con đường của
điên khùng đến điểm, bây giờ, nếu một bước
lầm lẫn đi về một hướng nào đó, kết quả chẳng được gì cả mà là sự
tiêu diệt lẫn nhau với sự
phá hoại toàn thể nhân loại.
Thực Chất Của Nguyên Tắc
Tôn GiáoCon người, sống trong
tình trạng sợ hãi do chính tự mình tạo ra, muốn tìm
con đường thoát ra, và tìm một số
giải pháp. Rất khó
tìm ra giải pháp ngoại trừ nhờ
tôn giáo và sự phát triển
tinh thần của
con người, khai thác những nguyên tắc
tôn giáo thực chất để
chống lại mục đích tội lỗi của bọn con buôn chiến tranh. Tất cả những
nhà tôn giáo trên
thế giới này đều có một
vai trò quan trọng.
Vai trò của các
tôn giáo phải là
hợp tác chứ không phải là
ganh đua. Bức
thông điệp của
Đức Phật về
bất bạo động và hòa bình,
tình thương và
từ bi,
khoan dung và
hiểu biết,
chân lý và
trí tuệ,
kính trọng và yêu mến tất
cả đời sống, không
vị kỷ,
sân hận và
bạo động, phát đi từ hơn 2500 năm trước đây vẫn hữu ích với những nguyên tắc
căn bản cho những người cùng làm
tôn giáo khác, để xua tan
sợ hãi, nghi kÿ, và
căng thẳng đang lan tràn trên
thế giới này. Dù xét dưới ánh sáng nào thì bức
thông điệp của
Đức Phật cũng không thể bị coi như hẹp hòi và
hạn chế mà phổ quát trong
tính chất và
ứng dụng.
Tái Võ Trang
Tinh ThầnHòa hợp trong
tôn giáo và tái võ trang
tinh thần phải được
nuôi dưỡng như một
sức mạnh tinh thần để
chống lại sự
điên khùng của cuộc chạy đua vũ khí ngày nay để tận diệt
nhân loại. Muốn
thiết lập một nền hòa bình thực sự và
trường cửu,
cần phải tìm ra các đường lối và
phương tiện để nhổ tận gốc rễ
nguyên nhân của chiến tranh.
Con người và
quốc gia phải
từ bỏ những
lạc thú ích kỷ, cái cao ngạo giống nòi, và
tham lam ích kỷ vì
của cải và
quyền uy. Phải dẹp đi tham sân và si.
Duy vật chủ nghĩa không thôi không thể
bảo đảm hạnh phúc.
Tôn giáo một mình có thể
ảnh hưởng thay đổi
tinh thần của
tâm trí và mang lại sự
giải trừ quân bị trong tâm - đó mới thật là sự
giải trừ vũ khí thật sự và
trường cửu.
Thanh
Thiếu Niên và
Tôn GiáoNgười ta
ghi nhận tại nhiều nơi trên
thế giới, nhiều thanh
thiếu niên đã bỏ
tôn giáo. Chúng cho rằng
tôn giáo không quan trọng cho cuộc sống hàng ngày và
tôn giáo là một
gánh nặng không
cần thiết cho
nhân loại. Chúng coi
tôn giáo là trở ngại cho
sức mạnh tư duy của
con người. Những thanh
thiếu niên trẻ này bị đầu độc bởi
quan niệm hiện đại của
duy vật chủ nghĩa và trào lưu hưởng thụ
hiện đại, nghĩ rằng chúng có thể sống rất tốt không cần
tôn giáo. Đó là
tình trạng đáng buồn,
hiển nhiên miêu tả sự thất bại của
tôn giáo thế giới trong việc hướng dẫn và
ảnh hưởng giới trẻ đến con đuờng
giải phóng tinh thần. Đã đến lúc những nhà
lãnh đạo tôn giáo có
trách nhiệm và những
nhà tu tưởng trên
thế giới có
trách nhiệm phải đoàn kết để xác định
nguyên nhân gốc rễ về sự thất bại của sứ mệnh
tôn giáo - làm cho
thiếu niên tránh xa nguyên tắc
tôn giáo đã được
thời gian tôn vinh, cùng những
niềm tin và
quan niệm.
Nỗ lực cần phải thực hiện để
thuyết phục và làm cho
thế hệ trẻ cảm nhận và hiểu được
vai trò quan trọng mà
tôn giáo và sự
giải phóng trong
tôn giáo có thể và phải
thực hiện trong đời sống hàng ngày của họ. Tất cả những
tôn giáo đều có một
mục đích chung:
phục vụ nhân loại và
nâng cao tinh thần nhân đạo. Tất cả các
tôn giáo đều
thuyết giảng thiện chí và
tuyên bố tình
huynh đệ của
con người. Những
mục tiêu và
lý tưởng chung ấy,
vì lợi ích cho
nhân loại, phải
vượt qua tất cả những dị biệt nào có
thể hiện hữu về
phương diện niềm tin,
quan niệm và
tu tập tôn giáo. Phải thống nhất trong sự đa dạng.
Chúng ta không nên
cố gắng nhạo báng một người với khuyết điểm chỉ bằng
hạt bụi trong mắt, quên đi cái xà chặn tầm mắt của chính
chúng ta. Tất cả những
nhà tôn giáo nên
cố gắng tìm một
cương lĩnh chung và làm việc trong đoàn kết để
nâng cao tinh thần nhân đạo hầu
tôn giáo có thể kiện toàn
bản chất con người và
lòng nhân đạo cao quý tới chỗ toàn hảo của
tôn giáo. Tất cả những
nhà tôn giáo nên siết chặt tay với các
nhà tôn giáo bạn với cảm nghĩ
thuần túy của
thiện chí, và
chân thành thân ái, tình
huynh đệ, ä với sự
kính trọng và quý kính lẫn nhau,
tôn giáo này với
tôn giáo kia để
tranh đấu cho
đạt được sự nghiệp cao thượng chung trong việc
nâng cao tinh thần của
cá nhân và
phúc lợi,
công lý và hòa bình của
nhân loại.
Những Đức Tính
Siêu Phàm"Điều chủ yếu với
tôn giáo là
niềm tin vào Thượng Đế". Với lòng
kính trọng sâu xa, xin
cho phép chúng tôi mạnh dạn đề nghị rằng ngoài
quan niệm đơn thuần của "Niềm Tin Vào Thượng Đế", chủ yếu đối với
tôn giáo phải là sự
tuân thủ và
biến thành sự
tu tập tất cả những nguyên tắc
tôn giáo thực chất được coi là
thiêng liêng ở mọi
tôn giáo trong sự
tìm kiếm thánh thần hay những đức tính
siêu phàm tràn ngập
trong đời sống, trong
tư tưởng,
lời nói và hành động của
chúng ta.
Hết